Dr. Boukje Keijzer is als adviseur en procesbegeleider al ruim 20 jaar actief in de publieke sector. Sinds 2010 is ze directeur van 7Zebra’s, een creatief adviesnetwerk dat zich richt op het realiseren van nieuwe verhoudingen tussen overheid en samenleving. Van daaruit ontwikkelde ze een methodiek om meer mogelijk maken door de rek in de regels te vinden, culminerend in het boek De regels en de rek dat in 2021 verscheen. Boukje is een veelgevraagd spreker over dit onderwerp en heeft tientallen organisaties geholpen bij het vinden van een betere balans tussen houvast en ruimte. Met de Ontregelbus trok ze twee jaar lang in opdracht van VWS het land in om zorginstellingen te helpen met ontregelen. Van oorsprong is Boukje communicatiewetenschapper en (gepromoveerd) sociaal psycholoog. Ze verzorgde van 2022 tot 2024 de columns op de website van Binnenlands Bestuur. Lees hieronder alle columns.
- De maat der dingen, dat ben jijIn haar 25ste en laatste column breekt Boukje Keijzer een lans voor de menselijke maat bij de overheid: een ambtenaar van vlees en bloed.
- Wat is werkelijk waar?Als we onszelf verliezen in de papieren werkelijkheid die we zelf geschapen hebben, verliezen we de realiteit uit het oog.
- Eerst massa, dan maatwerkNatuurlijk hebben we maatwerk nodig om in te spelen op uitzonderlijke situaties. Maar laten we vooral zorgen dat de basis goed is geregeld.
- Doe je huiswerk!Als iedereen zich goed voorbereidt, ontstaat juist enorm veel ruimte om samen tot nieuwe, betere oplossingen te komen.
- Wat als het goed gaat?We hebben eindeloos veel regels opgesteld vanuit de angst dat het misgaat. Maar wat als het goed gaat?
- Waar staat dat?Denk je dat iets niet mag van de regels? Zoek de regel er eens bij. Je zult zien dat er heel iets anders staat dan je dacht.
- Als veiligheid voorop staat, wat staat er dan onderaan?Als kwaliteit en veiligheid altijd voorop staan, dan staan ze dus vóór allerlei andere waarden die we ook belangrijk vinden.
- Balanceren tussen Sjaak en JanetSommige rekstrategieën vallen meteen af, andere worden serieuze opties die het handelingsrepertoire van de hele organisatie vergroten.
- Kijk de mens tegenover je in de ogenEen ambtenaar Burgerzaken moet, naast het checken van de nodige stempels, uiteindelijk óók kunnen vertrouwen op mensen zelf.
- Eerste hulp bij ontregelen: triageTriage gaat over het bepalen van de urgentie bij een hulpvraag.
- Pippi Langkousen voor professionalsProfessionele autonomie wordt vaak beknot, terwijl ze met concrete, niet-bureaucratische oplossingen kunnen komen. ‘Geef ze dus de ruimte.’
- Aanpak regeldruk lost krapte arbeidsmarkt opAls iedereen één uur minder aan administratie zou besteden, is het hele personeelstekort ook grotendeels opgelost, aldus Boukje Keijzer.
- De overheid dient burger te kennenDe uitspraak ‘een ieder wordt geacht de wet te kennen’ zal je vast bekend voorkomen. Nu is er helemaal niemand die alle regels kent.
- Taal is echt een dingTaal is zeg maar echt een ding, ook als het gaat om de formulering van regels.
- Eenzijdige rekBij het zoeken naar meer balans tussen wederzijdse rechten en plichten pleit Boukje Keijzer voor meer rek bij alle partijen.
- Systems say no, people say yesVeranderen is mensenwerk en begint pas als iemand (jij!) zich laat raken en andere stappen gaat zetten dan hiervoor.
- De kracht van een IkeakastRegels zijn pas effectief als ze niet te ingewikkeld zijn en als ze toegespitst zijn op het moment waarin het gedrag vertoond moet worden.
- Straffen of belonen?Het loont de moeite om te verkennen of we mensen niet wat vaker een wortel kunnen voorhouden. Of een slagroomtaart.
- De angst voor de blauwe envelopAls je wil dat mensen die het nodig hebben een beroep doen op voorzieningen, dan moet je van het aanvraagproces een veilige omgeving maken.
- Zonder precedent geen veranderingInnovatie begint met de durf om het anders te doen.
- Waar geen wil is, is geen wegEr zijn vele wegen die naar Rome leiden en naar ruimte in de regels. De vraag is alleen of je nieuwe wegen wilt verkennen.
- Regels als spiegel van je identiteitWat zeggen overeenkomsten van organisaties over de relatie die ze aangaan met hun werknemers en samenwerkingspartners? Waar blijft de mens?
- De prijs van de achteloze toevoegingEen extra toevoeging aan een criterialijst maakt niet het verschil in de beoordeling, maar misschien wel voor degene die eraan moet voldoen.
- Voorkomen is beter dan meldenEen goede klachtenregeling voorkomt niet alle misstanden.
- De mythe van de menselijke maatHoe blijf je mens als je soms onmenselijke beslissingen moet nemen?
